Wat je moet weten over een maagverkleining
Over het hele land, in kranten, magazines, op televisie en radio, in onderzoeken, ziekenhuizen en zelfs in bedrijven, … het woord “obesitas” word vaker en vaker gehoord. Waarom? Wel, simpel gesteld, meer en meer mensen lijden eraan. Zo erg zelfs dat sommige overheidsinstellingen zich dagdagelijks met dit probleem bezighouden. Ze trachten de gevaren van obesitas zoveel mogelijk in het daglicht te stellen, want binnenkort zal het een waar probleem worden als we obesitas niet tackelen en vooral de snelle opmars ervan. Dit gesprek vindt niet enkel plaats in ons land, maar overal ter wereld. We kunnen dus echt wel praten van een wereldwijd probleem.
Wat is obesitas?
Simpel uitgedrukt, obesitas wordt gedefinieerd als een BMI (Body Mass Index) van over de 30. De BMI is een van de meest gebruikte tools om obesitas te meten. Men vergelijkt het gewicht van de individu in relatie met zijn lengte. Op deze wijze kan men min of meer een beeld schetsen van het percentage vet in het lichaam van iemand.
Wat veroorzaakt obesitas?
De huidige oorzaak van obesitas is veel ingewikkelder dan een onevenwicht tussen de energie dat je inneemt en energie dat je uitgeeft. Heel wat andere criteria spelen een rol en gaan van genetische, sociologische, technologische en individuele motivatoren. Men vermoedt dat de genen tot 70% een rol kunnen spelen in de gewichtstoename van iemand.
Controlefactoren die zo divers zijn als appetijt, verzadiging (het gevoel dat je genoeg hebt gegeten) en metabolisme en alle andere complexiteiten die hiermee gepaard gaan spelen ook een rol. Andere factoren zoals wilskracht, keuzes, levensstijl en beschikbaarheid van eten zijn dan nog andere factoren die een grote invloed hebben. Voeg al deze zaken samen en je komt tot een zeer uitdagende en complex scenario en het gedrag dat daaruit voortvloeit.
Eender wie die ooit met zijn gewicht heeft geworsteld zal deze zaken herkennen en weten dat dit een rol speelt in het management van hun gewicht. Er bestaat dus ook geen oplossing die voor iedereen werkt. Eén iets dat onderzoek wel heeft uitgewezen is dat heel wat restrictieve diëten vaak falen. Enkel 5% van mensen die diëten verliezen het teveel aan gewicht en behouden dat nieuw gewicht ook op lange termijn. De overige 95% ervaren vaak het welbekend jojo-effect en gaan van het ene dieet naar het andere. Vaak wegen ze nadien nog meer dan hun oorspronkelijk gewicht.
De gevolgen van obesitas
Niet zo verbazingwekkend, maar er bestaat een relevante link tussen een hoog BMI en ziektes. Obesitas verhindert je om heel wat zaken te doen en kan resulteren in vroegtijdig sterven. Reken daar dan nog eens andere comorbiditeiten bij, zoals diabetes, en je zult snel zien dat je levensspan aanzienlijk vermindert. De kost van obesitas weegt dus zwaar door bij het individu, maar het kost ook veel voor de maatschappij. De economische kost die gepaard gaat, door het verlies van werk, bijkomende ziekenzorg, invaliditeitsuitkering voor wie niet in staat is om te werken, is dus ook aanzienlijk.
De oplossing ?
Er zijn evenveel oplossingen als er diëten bestaan. Bij sommige mensen is de allerlaatste optie dan ook een maagverkleining of een bariatrische ingreep. Voor wie de normale en de conservatieve methodes reeds gebruikt heeft van gewichtsverlies zonder succes, is een ingreep vaak de enige oplossing.
Een maagverkleining staat bekend als de meest effectieve en langdurende behandeling voor morbide obesitas (BMI groter dan 40) en veel gerelateerde aandoeningen. Er bestaat ook meer en meer bewijs dat het ook één van de meest effectieve behandelingen is voor metabolische ziektes en aandoeningen, waaronder slaapapneu, hoge cholesterol, niet-alcoholgerelateerde leveraandoeningen, hypertensie en type 2 diabetes.
Chirurgie voor mensen met morbide obesitas gaat veel verder dan enkel gewichtsverlies. Niet enkel de comorbiditeit wordt beter, maar ook gewrichtsaandoeningen, astma en vruchtbaarheid kunnen aanzienlijk verbeteren. Een maagverkleining zal doorgaans leiden tot 50% verlies van het overgewicht binnen de 5 jaar. Voor mensen die een gastric bypass laten doen is dit percentage hoger en kan het zelfs tot 70% oplopen.
Maagverkleining
Een maagverkleining is een belangrijk mijlpaal in de tocht naar gewichtsverlies. Maar deze mijlpaal wordt het best van al gezien als een nieuw begin. Obesitas is jammer genoeg een levenslange ziekte en er bestaat niet echt een operatie voor, een dieet of medicatie die een permanente kuur kunnen zijn. Een operatie die nadien goed opgevolgd wordt en een gemodereerde levensstijl kan weliswaar wel zorgen voor mooie langetermijnresultaten. Zowel voor jouw gezondheid als voor jouw gewicht.
Voeding (voedsel en supplementen) en vloeistoffen
In de weken na de maagverkleining zal jouw arts een plan hebben die je moet volgen. In dat plan zal je instructies terugvinden voor zowel voeding als activiteiten. Qua voeding zal je waarschijnlijk eerst een vloeibaar dieet moeten volgen voor een bepaalde tijd. Gevolgd door een halfvast dieet en op het einde van de rit een dieet met vaste voeding. Terwijl je aan het herstellen bent in de eerste maanden, is het vaak moeilijk om genoeg vloeistoffen binnen te krijgen. De meeste artsen gaan een doel vooropstellen van 1,75 l of meer per dag. Dit om uitdroging, constipatie en nierstenen te voorkomen. Bovendien zal je rekening moeten houden met een levenslange gewoonte van dagelijkse supplementen, waaronder meestal:
- Multivitamine
- Vitamine D
- Calcium
- Ijzer
- Vitamine B12
Er bestaan algemene richtlijnen voor de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid hiervan. Maar de instructies van jouw arts op dat vlak zijn belangrijker.
Gezonde keuzes geven de beste resultaten voor gezondheid en de kwaliteit van het leven na een maagverkleining. Proteïnerijke voeding is belangrijk. Men raadt de meeste patiënten aan om 60 à 100 gram proteïnen dagelijks in te nemen. Dit is uiteraard afhankelijk van de medische condities, het type operatie en de dagelijkse niveau activiteiten. Men raadt patiënten ook aan om voorzichtig te zijn met buitensporige inname van koolhydraten (zoals brood, pasta, …) en voeding dat gezoet word (zoals koekjes, snoep, …). De inname koolhydraten limiteren tot 50 gram per dag of minder helpt om het hongergevoel te mijden die kan leiden tot gewichtstoename.
Medicatie
Heel wat mensen die obesitas hebben, lijden ook aan andere gezondheidsproblemen zoals diabetes, hoge bloeddruk, een verhoogde cholesterol en hart- en vaatziekten. Mensen die een maagverkleining ondergaan en op succesvolle wijze gewicht verliezen, zien hun gezondheid vaak verbeteren. Het is dus ook heel goed mogelijk dat deze mensen met bepaalde medicatie mogen stoppen van hun arts na verloop van tijd.
Maar onthoud goed: minder medicatie moeten innemen betekent niet dat je geen pillen meer zal moeten slikken. Een goede gezondheid is het doel, niet minder pillen slikken. In sommige gevallen kan het zijn dat je zelfs meer pillen moet slikken, omdat je vitaminen en mineralen moet innemen.
Mentale gezondheid
Het is niet zo vreemd dat je een drastische wijziging meemaakt in jouw levensstijl na een maagverkleining. Hoe je over jezelf denkt, maar ook hoe anderen over jou denken verandert. Wanneer je op succesvolle wijze je levensstijl kan wijzigen krijg je vaak meer zelfvertrouwen. Andere blijven in de knoop met zichzelf wanneer ze zien hoe hun leven door obesitas beïnvloed wordt. Er kan heel wat druk komen te staan op jouw huwelijk of relatie door de veranderingen. Sterke relaties kunnen sterker worden, omdat beide partners samen door deze fase gaan. Minder sterke relaties kunnen breken en lijden door deze veranderingen. De dynamiek op jouw werkplaats kan veranderen. Sommige mensen zullen jou steunen en andere zullen minder ondersteunend zijn.
Deze veranderingen zijn de redenen waarom het belangrijk is om in contact te blijven met een gezondheidsprofessional na de ingreep. Bovendien moet elke patiënt voorbereid zijn op tegenslagen tijdens zijn tocht naar gewichtsverlies. Of het nu gaat om conflicten, problemen in het huwelijk en complicaties na de ingreep. Maar ook wanneer er zich een moment voordoet waar je geen gewicht meer verliest.
Eetgewoontes worden vaak beïnvloed door emoties, stress, verveling, gedachtenloos eten of zelfs eetstoornissen. Deze komen vaak voor maar zijn niet altijd duidelijk. Je zou hulp moeten zoeken wanneer je jezelf erop betrapt dat je eet om minder stress te hebben. Of als je merkt dat je blijft eten wanneer je reeds meer dan voldoende hebt. Jouw bariatrisch team, een gekwalificeerde psycholoog of een gedragstherapeut kunnen helpen. Deze problemen kunnen succesvol behandeld worden om patiënten op het goeie pad te brengen.
Gewicht plateaus
Eens je een maagverkleining zult gehad hebben, zal jouw leven voor altijd anders zijn. Jouw lichaam is nu gewijzigd geweest om jou een betere kans te geven om de onderliggende genetische, metabolische, omgevings- en levensstijl-geïnduceerde toestand van obesitas te overkomen. Deze zijn krachtige zaken die een ongezonde gewichtspunt hebben bereikt. De kans is dan ook groot dat jouw lichaam al die tijd rond dat gewicht is blijven hangen. Je kan het vergelijken met een thermostaat dat te hoog is ingesteld geweest.
Jouw lichaam is heel effectief in het proberen een gewicht te behouden en veranderingen te voorkomen. Wanneer je gewicht verliest is het belangrijk dat jouw lichaam een nieuw gewichtspunt vindt. En dit zal leiden tot periodieke gewichtsplateaus. Dit is volledig normaal en je moet je daaraan verwachten. Laat jezelf niet ontmoedigen wanneer je een plateau bereikt. Deze zijn absoluut normaal en noodzakelijk en maken deel uit van jouw gewichtsverlies. Het kan ook zijn dat je gewicht aankomt na een maagverkleining. Laat jezelf hierdoor ook niet klein krijgen.
Slaap en stress
Een gezonde slaappatroon (ook wel slaaphygiëne genaamd) is een andere sleutel tot succesvol gewichtsverlies. Jezelf een bepaalde bedtijd opleggen is niet enkel voor kinderen. Ook volwassenen hebben er baat bij om op regelmatige tijdstippen te gaan slapen en voldoende nachtrust te hebben. Onvoldoende slaap is reeds geïdentificeerd geweest als een factor dat bijdraagt tot gewichtstoename. Als je manieren zoekt om je slaapgewoontes te verbeteren kunnen de volgende technieken helpen: cafeïne mijden ’s avonds, vroeg op de dag gaan sporten (en niet vlak voor je gaat slapen), een rustige slaapomgeving creëren.
Er zijn ook heel wat patiënten die slaapapneu hebben voor een maagverkleining. Hoewel slaapapneu kan verbeteren door gewicht te verliezen, is het belangrijk om jouw behandeling hiervoor te blijven volgen. Je moet hierover praten met jouw arts voor je op eigen houtje beslist dat je jouw slaapapneu anders zal behandelen. Onbeheerde stress kan leiden tot slechte keuzes die de pogingen om gewicht te verliezen kunnen laten ontsporen. Stress kan ervoor zorgen dat jouw gewichtsverlies belemmeren als deze niet erkend en aangepakt wordt.
Zelfs voor de maagverkleining is het belangrijk om bepaalde gewoontes te ontwikkelen en relaties die stress verlichten. Sterke relaties met open communicatie, regelmatig sporten en kalmerende gewoonten zoals meditatie of yoga zijn goede manieren om met stress om te gaan. Er bestaan ook heel wat steungroepen voor mensen die een maagverkleining hebben ondergaan. Dit zorgt voor een omgeving van gelijkgezinden waar je verhalen, problemen, … kan aankaarten.
Roken
Roken vergroot kansen op complicaties na een maagverkleining. Elke bariatrische chirurg zal je dan ook aanraden om hiermee te stoppen voor de operatie. Hopelijk kan dit ook meteen een goede opportuniteit voor jou vormen om te stoppen met deze ongezonde gewoonte.
Opvolging
Heel wat studies tonen aan dat we sneller betere gewoontes ontwikkelen wanneer iemand ons regelmatig opvolgt. Omwille hiervan zullen heel wat maagverkleining programma’s bezoeken plannen op lange termijn. Deze bezoeken kunnen met de arts, een assistent, een diëtist, een psycholoog, … zijn. Het belangrijkste is dat je opgevolgd wordt na een maagverkleining. Op deze wijze wordt elk probleem dat je onderweg kan ervaren op tijd aangepakt.
Het leven na een maagverkleining is niet simpel. Maar een goede planning, voldoende informatie, doorzettingsvermogen en heerlijke recepten voor elke fase zullen jou helpen in jou reis naar gewichtsverlies.
Ontdek de recepten voor na een maagverkleining per fase:
Koken na een maagverkleining
Er bestaat geen twijfel over dat wanneer je zelf kookt, je zelf controle hebt over wat je eet. Het is één van de beste dingen die je voor jezelf kunt doen. Het zorgt ervoor dat je de beste en meest verse ingrediënten eruit kan kiezen, maar ook de meest voedzame. Vermijd deze die veel vet en suiker bevatten (en met gemene additieven) en zorg voor porties van de ideale grootte.
Veelal zal dit betekenen dat je moet leren koken op een nieuwe en andere manier. Je mag grillen, stomen, pocheren, bakken, smoren, sauteren en slow-cooken zoveel je wilt, ten koste van gefrituurd voedsel en rijke sauzen. We hopen dat je met de recepten op onze site op weg kan in jouw nieuwe levensstijl. We hebben recepten voor elke fase na de maagverkleining. Sommige simpele gerechten en andere voor feestelijke maaltijden. We trachten ook rekening te houden met budget. Maar ook gerechten die je op voorhand kan maken om in de diepvries te bewaren.
We hopen alvast dat je ervan zal genieten!
Smakelijk!